zaterdag 6 oktober 2012

Hurkende vrouw met kruik

Als ik iets zoek over Groningen qua beelden en kunstwerken,
dan kijk ik op www.kunstopstraat.nl
Bijna altijd staat daar wel wat ik zoek.
ZIMG_1569.jpg
Maar soms zie ik daar iets, wat ik nog niet wist.
In het park Oosterpark staat in het water dit beeld.
"Hurkende vrouw met kruik"
van Gerrit Bolhuis
Maar als ik dan eens in het park was, dan was zij er niet.
ZAfbeelding1-8.jpg
Maar gister was ze er... misschien staat ze er alleen als het niet
meer gaat vriezen ofzo.
Maar ze staat er al weer een tijdje,
want er is een nestje gebouwd op haar kruik.
ZAfbeelding2-6.jpg
Al sinds 1955 staat dit stenen beeld van Gerrit Bolhuis. Het beeld stelt een hurkende vrouw met een kruik voor en is ongeveer 125 cm hoog en grijs van kleur. De halfnaakte vrouwenfiguur draagt een rok die over haar gehurkte benen valt, alleen haar voeten zijn nog zichtbaar. Het is een jonge vrouw met opgebonden haar en de vorm van haar hoofd en lichaam zijn uitgesproken klassiek te noemen. Zij houdt de kruik nauwelijks vast, de handen hangen half langs de kruik af. Bolhuis heeft dit klassieke thema in de beeldende kunst op eigen wijze uitgebeeld door de vrouw een dromerige uitdrukking te geven. Ze lijkt bij het water halen in gedachten verzonken te zijn. Het beeld straalt rust en stabiliteit uit, wat wordt benadrukt door de rok die de basis volume geeft. 
Tot slot las ik: Bronzen uitvoeringen van dit beeld bevinden zich in Amsterdam aan een speelvijver en in Den Haag. De stenen versie lijkt ronder, zachter van vorm, maar dat heeft te maken met de lichtere kleur . 
hmm... nu ben ik dus heel erg nieuwsgierig waar in Den Haag en misschien kan ik daar dan ook een keer een foto van maken 

Kijk in 't jatbrug en -straat

Kijk in 't Jatbrug
Met de verhuizing van de Groninger Rotterdammer Stoombootmaatschappij van het Lopende Diep naar de Oosterhamrikkade in 1941, was voor de gemeente Groningen de weg vrij voor de bouw van een vaste Kijk in ’t Jatbrug. Meteen werden er ooksculpturen besteld bij de beeldhouwer Willem Valk. Het werk aan de brug moest door de oorlog worden stilgelegd end e beeldhouwwerken werden opgeslagen in een loods. In 1949 kon eindelijk de bouw worden hervat en in 1951 werden de beelden geplaatst.
Ze representeren 4 beroepen die vroeger
veel in deze omgeving voorkwamen:
IMG_0599.jpg
Aan de Oostzijde verwijzen de beelden naar handel over land:
Dit beeld is de Koopvrouw en dit verwijst dus naar de handel op de Ossenmarkt.
IMG_0600.jpg
De Korendrager verwijst herinnert aan de graanhandel bij de Noorderhaven.
IMG_0601.jpg
Aan de westzijde duiden ze op de aanvoer van goederen over zee:
Dit is dan de Visvrouw.
IMG_0602.jpg
De scheepsbouwer met zijn hamer.
IMG_0603.jpg
Het uitzicht vanaf de Westzijde van de brug.
In de Kijk in 't Jatstraat op nr 73 hangt dit aan de gevel:
IMG_0605.jpg 
Het hoofd en de tekst stammen uit verschillende periodes en getuigen daarmee van de bijzondere geschiedenis van de straat. 
De Oude Kijk in ’t Jattstraat heette vroeger ’t Rechte Jatt. Jatt betekende straat en was afgeleid van het Duitse Gasse. Aan het eind van de straat zat geen poort in de stadswal (zoals in de Boteringe- en Ebbingestraat) maar er stond een pand. Het verhaal gaat dat hierin, als gevelsteen, het hoofd zat. In archiefstukken uit 1482 is al sprake van dit perceel, dat uitkijkt over de straat en bekend staat als ‘Kijck in ’t Jatt’.  Aan het begin van de 17e eeuw werden de stadswallen ontmanteld. Omdat de straat nu werd doorgetrokken naar de huidige Nieuwe Kijk in ’t Jatstraat, moest het huis verdwijnen. Het hoofd is vervolgens ingemetseld in dit nieuwe hoekpand. Het onderschrift wil zoveel zeggen als: ‘ik kijk lekker toch nog in de straat’.

woensdag 3 oktober 2012

Leugenbankje


Langs de Noorderhaven in Groningen staat de Leugenbank:
Een bankje, waar schippers elkaar de sterkte verhalen opdiste. 
(de Nederlandse vertaling is een vrije vertaling van mezelf,
ben geen Groninger, dus kan er naast zitten)
Op de bovenkant van de bank staat in het rond:

't is altied 't zulfde aan d'hoaven, de mins'n geniet'n van 't woater
en ales wat komm'n gaait, komt mit stroom,
dus geniet... en rest komt loater.
(Het is altijd hetzelfde aan de haven, de mensen genieten van het water
en alles komt met de stroom mee, dus geniet en de rest komt later)

(ik ben wat onhandig in het vertellen van de waarheid)

(Vraag het me niet, dan hoef ik ook niet te liegen)

'n leug'nkje hier, 'en leug'nkje daar,
zeg maar niks, 't is aalmoal waar.
(een leugentje hier, een leugentje daar, zeg maar niets, het is allemaal waar).

(Ik heb genoeg te doen met de waarheid te vertellen, zal ik dan ook nog liegen?)

(Als je vaak liegt, geloof je het op het laatst zelf)

Market Garden

Market Garden was de codenaam voor de operatie die in september 1944 de geallieerden vanaf de Belgische grens met een snelle stoot bij Arnhem over de Rijn moest brengen. Luchtlandingstroepen moesten bij verrassing de bruggen over de Brabantse kanalen, de Maas, het Maas-Waalkanaal, de Waal en de Rijn veroveren. Daarna zou het Britse Tweede Leger een beslissende wig in de Duitse verdeding drijven.
Zondagmiddag 17 september landen parachutisten en zweefvliegtuigen alsof het een oefening was van Amerikaanse divisies bij Eindhoven en Groesbeek en de Britse 1e Luchtlandingsdivisie bij Heelsum. Maar 's avonds waren er al tegenslagen: de Duitse tegenstand in Brabant was sterker dan was verwacht en in Arnhem bereikte maar één bataljon parachutisten, onder luitenant-kolonel John Frost, de noordelijke oprit van de Rijnbrug.
De Duitsers, die tegen de verwachting in over tanks en gemotoriseerd geschut beschikten, bekwamen snel van hun verrassing. Zij grendelden de westelijke toegangen naar Arnhem af, zodat de Britten niet verder kwamen dan de omgeving van het Sint-Elisabethsgasthuis. Dinsdag 19 september deden zij op de Utrechtseweg en via Onderlangs een laatste poging naar de brug door te breken, maar die werd afgeslagen.
PICT0107.jpg
Een brug te ver
De John Frostbrug
De brug in Arnhem was, zoals sommigen voor het begin van de operatie Market Garden al vreesen, één brug te ver. Bij Arnhem leden de geallieerden hun laatste nederlaag van de Tweede Wereldoorlog.
Voor de Nederlanders boven de rivieren, die ruim vier jaar naar de bevrijding hadden verlangd, brak de moeilijkste oorlogswinter aan.
Arnhem werd op bevel van de Duitsers geëvacueerd. Alle 96.000 inwonders moesten binnen enkele dagen hun huizen uit. Met alleen het hoognodige bij zich trokken ze weg. Naar plaatsen op de Veluwe, naar Groningen en Friesland, sommigen ook naar het westen, waar hun de hongerwinter wachtte. In hun afwezigheid werd de stad volledig leeggeplunderd en door beschietingen en bombardementen flink gehavend. Een zelfde lot trof de inwoners van Oosterbeek, Wolfheze, Heelsum en Renkum.
Toen de bevolking na de bevrijding in 1945 terugkeerde, waren in Arnhem nauwelijks 150 huizen intact gebleven. De totale schade was op geen miljoen nauwkeurig te schatten.
In Arnhem staat een monument
de "zuil" op het Airborneplein
meer daarover?

Arnhem


De naam Arnhem is sinds 893 bekend. Een kleine nederzetting van enkele hoeven en een kerkje. De oudste kern lag ter hoogte van de Eusebiuskerk aan de benedenloop van de St. Jansbeek, die vanaf de Veluwerand naar de Rijn liep.
In 1233 werden aan de nerderzetting, waarvan het bewondersaantal op 2000 tot 3000 mensen wordt geschat, stadsrechten verleend door graaf Otto II van Gelre.
De 13e eeuwse ommuring is in latere eeuwen vele malen versterkt en uitgebreid tot een vesting. Tussen 1827 en 1850 zijn echter alle vestingwerken geslecht met uitzondering van de Sabelspoort (helaas stond deze in de stijgers toen wij in Arnhem waren). De opheffing van de vesting bood Arnhem als eerste stad in Nederland de gelegenheid zich in het buitengebied vrij te ontplooien. Dat leidde tot een grote bevolkingsaanwas in de tweede helft van de 19e eeuw. De grondslag voor deze uitbreiding en de aanleg van de singels vormde een plan uit 1853 van de stadsarchitect HJ Heuvelink. De spoorlijn richting Duitsland die de stad doorsnijdt dateert van 1856.
IMG_0765.jpg
Als je goed kijkt zie je net onder die groene flad een torentje...
dat is het oude station van Arnhem. Wij denken dat ze alles af gaan breken.
Er wordt nl gebouwd aan een nieuw station. Jammer dat we de oude niet beter konden
fotograferen als dit.

Presickhaeffs Huys


IMG_0730.jpg
Van oorsprong 15e eeuws woonhuis,
onder meer van de burgemeester Bernt v.d. Presickhaeve.
Het huis werd diverse malen gerestaureerd en aangepast.
Van 1795 tot 1944 is het als koffiehuis in gebruik geweest.
Nu met renaissancegevel en poortje uit 1640.
Gerestaureerd in 1956 tot 1959.

Koepelkerk en Graaf/Hertog Karel


IMG_0739.jpg
Karel
Hertog van Gelre en van Gulik
Graaf van Zutphen
1467-1538
IMG_0732.jpg
De Koepelkerk is in 1837 gebouwd naar een ontwerp van de toenmalige
stadstimmerman Aytink van Falkenstein. Deze, van oorsprong
protestantse kerk werd gebouwd op het domein van de sinds 1190
aanwezige commanderij van de kruisridders van St. Jan na afbraak van de zich
daarop bevindende St. Janskerk. De kerk is tot mei 1940 in gebruik
geweest als regimentskerk voor het legercorps Rijdende Artillerie
(de Gele Rijders),
dat in de nabijgelegen Willemskarzerne was gelegerd.

Chinese Tuin in de Hortus van Haren


IMG_0887.jpg
De sfeer van het verre verleden van het Verborgen Rijk van Ming, de authentieke kopie van een Feng Shui-tuin uit de Ming dynastie ook dit vind je in de Hortus van Haren. Uit China zijn ambachtslieden overgevlogen en zij legden de tuin aan en bouwden de paviljoens met poëtische namen als "Het Honderd Bloemen Paviljoen" en Theehuis "Het Kreunen van de Draak". De vele tuinkamers bieden mooie doorkijkjes op de Chinese beplanting. 
FPICT0088.jpg
Deze dieren bij de ingang staan er niet alleen maar ter decoratie,
deze dieren passen op de tuin zodat er geen geesten in de tuin kunnen komen.
Links staat het vrouwtje en rechts staat het mannetje.
ZIMG_0898.jpg
Om een echte Chinese tuin hoort een muur.
Deze poort heet maanpoort. Boven de poort zie je een draak, zoals de Leeuw bij
Nederland hoort, hoort de draak bij China.
ZIMG_0906.jpg
In de tuin van het oude paleis van de Chinese keizer staat een hele grote muur met draken.
In de Hortus staat een kleine muur.
Draken brengen geluk volgens de Chinezen.
Ze zorgen ervoor dat het af en toe gaat regenen en dat is goed voor de planten
zoals rijst en groenten.
Op deze muur zie je hoe de draken uit het water omhoog komen
en hoog de lucht in vliegen tot in de hemel dicht bij de zon.
ZIMG_0922.jpg
De geesten verjager (Zhongkui).
Dit lelijke beeld is een god die geesten en spoken moet afschrikken.
Dus mochten er als nog geesten door de poort komen,
dan zorgt hij er voor dat jij en je familie beschermd zijn :-)
FPICT0151.jpg
Zoals iedere Chinese tuin, heeft ook deze een waterval.
Ook dit heeft natuurlijk een betekenis,
maar die heb ik (nog) niet kunnen vinden.
FPICT0132.jpg
De andere kant van de waterval.

Het Denkstertje

'Het Denkstertje' staat voor een schoolgebouw.
IMG_0989Hetdenkstertje.jpg
Kunstenaar: Wladimir de Vries
Hij heeft niet de naam zelf bedacht,
maar wie de naam heeft verzonnen is onduidelijk.

RK Begraafplaats


In 1872 werd begonnen met de aanleg van een Rooms-katholieke begraafplaats aan de Hereweg. Het terrein lag binnen de voormalige verdedigingswerken en daarvoor moest er toestemming worden gevraagd aan de Minister van Oorlog. Dankzij de pastoor Mgr. F.W.A Jansen (1806-1884), was het te danken, dat de katholieken eindelijk een eigen begraafplaats kregen. Natuurlijk waren er al veel eerder bisdommen in het Noorden met eigen kerken, maar een eigen begraafplaats had men niet.
FPICT0016ChristusKoningHereweg93RKbe.jpg
Christus Koning
Het beeld heeft hier een waardige plaats gekregen. Geschonken door katholieke Groningers ter gelegenheid van het eeuwfeest van de parochie van de Heilige Martinus had het z'n plaats bij de voormalige Broerkerk tegenover het Academiegebouw.
Studenten, tijdens de ontgroeningsfeesten, plachten het beeld nogal eens te ontwijden met bierflessen, terwijl provo's het nogal eens bewerkten met rode verf. Daarom werd besloten eind jaren zestig (van de vorige eeuw) het beeld te verplaatsen.
Zo kreeg het z'n nieuwe plek naast de kapel van de begraafplaats. Wie het beeld van dichtbij bekijkt, ontdekt de kogelgaten, die het opliep in de Tweede wereldoorlog. Door misschien baldadig schietende Duitse militairen.
ZIMG_0840.jpg
Het middenpad van de begraafplaats leidt naar een indrukwekkend kruisbeeld.
Er staat een Latijnse- en Nederlandse tekst op.
Deze luidt:
"Mogen de engelen u geleiden naar het paradijs;
mogen de martelaren u opnemen bij uw aankomst
en u binnen voeren in de heilige stad
Jeruzalem"
(zelf overgeschreven van het plakkaat)

Dr S van Mesdagkliniek


De Cellulaire gevangenis en het poortgebouw zijn gebouwd in 1883 in opdracht van het Rijk naar ontwerp van justitie-architect J.F. Metzelaar.
FPICT0203.jpg
Sinds 1951 is het gebouw van de strafgevangenis in gebruik als TBS-kliniek en maakt het deel uit van de Dr. S. van Mesdagkliniek. Sinds de jaren zestig is van binnen heel wat verbouwd en aangepast, maar ondanks dat zijn de hoofdstructuur en opzet van het complex goed bewaard gebleven.
FPICT0206.jpg
Het poortgebouw bestaat uit 2 zware zeshoekige torens, die aan de bovenzijde van zware kantelen zijn voorzien. Tussen de torens is in het midden een zware, dubbele houten deur geplaatst onder een brede rondboog. De deur is van kussenpanelen voorzien. De boog-doorgang wordt zowel aan de buiten- als binnenzijde afgeschermd door een hek van houten latwerk.
ZIMG_0987.jpg
De hoektorens bezitten een zwaar basement van ruw behakte natuursteenblokken met diagonale, lineaire patronen. In het basement wordt horizontaal geleed door een iets vooruitspringende doorlopende onder- en bovendorpelrand van eveneens natuursteen.
PICT0208.jpg

De Munttoren - Amsterdam


DSCN1061munttoren.jpg
De Munttoren is een restant van de tussen 1480 en 1487 gebouwde Regulierspoort, onderdeel van de oude Middeleeuwse stadsmuur. De Regulierspoort had twee torens met daartussen een poortgebouw.
Na de stadsuitleg van 1585 was deze stadsverdediging niet meer nodig en verloor de poort zijn functie. Ten behoeve van een glasblazerij werd in 1613 de muur rechts van de poort gesloopt. Aan de andere zijde kwam in 1616 een wachtlokaal. Twee jaar later ging de stadspoort in vlammen op. Men vermoedde dat de brand in het glashuis is ontstaan, maar de brand kan ook in de toren zijn ontstaan waar de wacht zat. Men besloot alleen de westelijke toren te herbouwen. Het wachthuis was wonder boven wonder gespaard gebleven. De zaal op de verdieping heeft nog lange tijd dienst gedaan als gildekamer en werd in 1674 verbouwd tot herberg.
Het overblijfsel van de Regulierspoort, de massieve torenstomp, kreeg in 1619/20 een achtkantige bovenbouw en een sierlijke open spits, een uurwerk met vier wijzerplaten en een carillon, naar een ontwerp van stadsbouwmeester Hendrick de Keyser in renaissance-stijl. Het bovenste gedeelte is van hout, bekleed met lood (zoals vanwege de bodemgesteldheid gebruikelijk bij de Amsterdamse torens). Oorspronkelijk gaf een vergulde windvaan in de vorm van een os (een verwijzing naar de markt in de Kalverstraat) de windrichting aan. De os werd later vervangen door een haan.
De toren kreeg zijn huidige naam in het Rampjaar 1672, toen het niet mogelijk was zilver en goud te transporteren naar de muntplaatsen Dordrecht en Enkhuizen. Amsterdam kreeg tijdelijk het recht van muntslag: in het wachthuis werd munt geslagen.
De in 1624 op de plaats van het glashuis gebouwde zogenaamde Engelse huizen werden in 1865 en 1877 gesloopt voor de verbreding van de brug over het Singel, waardoor het besloten Schapenplein verdween. Het nieuwe plein kreeg de naam Sophiaplein, maar werd in de volksmond al snel het Muntplein of kortweg de Munt genoemd. Pas in 1917 werd dat officieel de naam van het plein. Het wachthuis werd in 1877 vervangen door het huidige gebouw in neo-renaissance, uitgevoerd onder directie van W, Springer. De voetgangersdoorgang is overigens pas tijdens een verbouwing in 1938/39 gemaakt, toen het Muntplein, in feite dus een brede brug over het Singel, opnieuw werd verbreed. De toren bleek op den duur te klein om het Muntplein te domineren (de toren is 41 m hoog); deze rol werd overgenomen door de steeds hoger wordende omringende bebouwing, zoals het Carlton-Hotel in de Vijzelstraat.
(Bron: een architectuursite weet helaas niet meer welke).

Enumatil


In 1582 liet de Spaanse stadhouder en legeraanvoerder Verdugo aan het Hoendiep een schans ontwerpen om te voorkomen dat de Staatsen nog dichter bij de Spaansgezinde stad Groningen zouden komen. Met behulp van een list kon Graaf Willem Lodewijk van Nassau de schans in 1589 veroveren. De schans viel in 1590 weer in Spaanse handen, maar in 1591 werden de Spanjaarden uit het Westerkwartier verdreven. Deze schans lag ten Westen van het kanaal, waar een brug (=til) in de weg lag van Groningen naar Friesland. Een strategische plaats.
(Bron: ANWB-bord).

PICT3064.jpg
De Korenmolen: Eben Haëzer.
PICT3066.jpg
Brug (til) over het Hoendiep.
IMG_1519.jpg
Zo'n honderd jaar geleden had Enumatil nog 4 molens,
nu staat er alleen nog de Eben Haëzer uit 1907.
Het is een achtkante bovenkruier met stelling.
De Letterlijke vertaling van Eben Haëzer = 'Tot zo ver heeft de Here ons geholpen'.
IMG_1520.jpg
De Gereformeerde kerk vrijgemaakt. (1847).

De sage van de 'Juffer van Bathinghe'


IMG_1644.jpg picture by Zakina
Toen de Sint Nicolaaskerk werd gebouwd, reed elke dag de Juffer van Batingne voorbij. Zij lachte de bouwheer toe, waardoor die zijn gedachten niet meer bij zijn werk kon houden. De berekeningen en de tekeningen van de nieuwe toren kwamen niet gereed. De Drost van Drenthe sprak met de heer van de havezathe Batinghe en deze met zijn dochter. Zij wilde niemand anders dan de bouwmeester. Haar vader begreep dat en zond haar weg. Maar voor zij ging trok zij nog eenmaal rond en toen de maan tussen de bomen scheen te hangen zag zij de nieuwe torenspits voor zich.
IMG_1654.jpg picture by Zakina
De Juffer zag de bouwmeester aan het werk, stapte van haar paard en vertelde wat ze gezien had en hoe mooi het leek. Daarna ging zij op reis. De bouwmeester had die avond zijn ontwerp klaar. De Drost keurde alles goed, ookal leek het geheel niet op iets dat in Drenthe gebruikelijk was.
IMG_1656.jpg picture by Zakina
Een jaar ging voorbij en de Sint Nicolaaskerk had zijn bekroning. Toen voor de wijding de Juffer terug kwam zegende de Drost de beide jonge mensen, zonder wie er niet zulk een schoon bouwwerk verrezen zou zijn.
(bron: het verhaal staat op het beeld vermeld).

Coevorden


De eerste schriftelijke vermelding (op een oorkonde) van Koevoorde (een plaats waar boeren hun koeien door een doorwaadbare plek in een rivier dreven) dateert van 1148.
ZIMG_1684.jpg
De Ganzenhoedster op de markt.
Coevorden is de Ganzenstad, waar de Ganzenmarkt elk jaar duizenden bezoekers trekt, tevens wordt er ieder jaar een verkiezing gehouden onder jonge meisjes die Miss Ganzenhoedster van dat jaar kunnen worden. Alle belangrijkste straten komen uit op de markt.
ZIMG_1697.jpg
één van de ganzen om de hoedster heen.
ZIMG_1696.jpg
Zelfs boven een winkel zie je weer een ganzenhoedster of er heet een winkel wel zo 
ZIMG_1669.jpg
Het Kasteel
(dat is gewoon de naam...heel simpel dus )
Het kasteel werd in zijn oorspronkelijke vorm voor het jaar 1200 als strategische sterkte van Coevorden gebouwd. In 1395 werd bepaald dat het kasteel van Coevorden het enige in Drenthe zou blijven. In de loop der eeuwen is het kasteel talloze malen herbouwd en verbouwd.
Nat in ernstig verval te zijn geraakt is in 1967 besloten tot restauratie. Op  8 september 1972, tegelijk met de herdenking van het 300-jarig ontzet vna Coevorden, werd het kasteel officieel heropend door HM Koningin Juliana.
ZIMG_1691.jpg
Volgens de gevelsteen komt deze kerk uit 1641.
Deze Nederlandse hervormde kerk is één van de oudste
Reformatorische kerken van ons land.
ZIMG_1673.jpg
De drie podagristen

Popeye & Frank "Rocky" Fiegel

Popeye, Museum aan de A Wist jij dat 𝗣𝗼𝗽𝗲𝘆𝗲 gebasseerd is op een echt persoon?  Klik op Foto voor Youtube video van 2½ minuut Frank &q...