maandag 27 juni 2016

Bios, Synagoge en ZomerWelVaart


Gister ging C met zijn oppas naar de film.
Angry Birds is voor mij nog veel te veel prikkels
en zo'n drukke bioscoopzaal. 
Ik ging dus tijdens de film, iets voor mezelf doen.
Ik wilde voor een ijsje gaan, maar zag dat de synagoge open was,
dat is iets waar ik C niet naar binnen krijg. 
En als dat wel lukt, moet ik er snel door heen, terwijl ik
nu dus op mijn gemakkie kon rond kijken.
In de Synagoge was de reizende tentoonstelling 'Getuigen langs het spoor'. 
Dit stalen sculptuurtje met spoor en boom is van Doris Ricci.
Helaas stonden er geen tekstbordjes bij, alleen een filmpje en
van zo'n filmpje onthoud je natuurlijk niet alles.  
Naar wat ik heb onthouden uit het filmpje, heeft Doris Ricci
hiermee willen uitbeelden, dat de Joden die met de trein mee
gingen, al hun belangrijkste bezittingen in hun koffer deden 
(bijv. foto's of een stuk zeep), maar dat ze die koffers die
ze nagestuurd zouden krijgen, nooit kregen. 
Ik vind dit sculptuurtje heel emotioneel om te zien. 
Velen zouden nooit terug komen van die ellendige reis.
Ik ben wel vaker in de synagoge geweest, maar nog nooit was 
de bovenste galerij te bezoeken. En nu wel.
Er stonden daar van alles voor kinderen qua uitleg van het 
Joodse geloof en de gebruiken. 
Hier en daar hing een strip met Joodse humor
En humor hebben ze :-D
Het gebouw alleen al, is prachtig. 
De prachtige glas in lood en hoe het licht naar binnen valt.
Een foto met muzikanten in de Folkingestraat.
Jood en niet-Joods leefden naast elkaar in de Folkingestraat.
Welke winkels 'Joods' waren zag je op zaterdag, wanneer deze gesloten
waren. Naast Joodse bakkers en slagers zat hier bijvoorbeeld ook
de kledingzaak van deze (muzikale) gebroeders Bollegraaf.

Voor meer foto's in de synagoge *klik* 

Ik voelde me niet goed worden op de galerij en testte even mijn
bloed. Tot mijn verbazing, bleek ik een hypo te hebben.
Aangezien ik toch gepland had een ijsje te gaan eten in de
Folkingestraat nam ik maar 1 dextro en begaf me al trillend op
mijn benen naar de uitgang. 
Had ik dat ijsje, nou maar voor het bezoek aan de Synagoge genomen ;-).
Ik nam 4 bolletjes en ging op het bankje voor de deur zitten.
Kijken naar de straat, na denken wat ik allemaal gelezen had in de
Synagoge over die tentoonstelling en het gros die niet levend terug kwam. 
En dan te beseffen, dat we in een vrij land leven en ik buiten kan genieten
van een ijsje. Ik voelde mijn hypo afzakken naar mate de bolletjes ijs
verminderden. Zalig, dat ijs van Toscana.

Daarna ging ik weer op pad, want al had ik een dag eerder langs
de kade van ZomerWelVaart gelopen, ik wilde het nu met
mooi weer zien. En op mijn gemakkie rondlopen, zonder dat 
C zou klagen, dat ik alweer een foto nam ;-). 
Het was zonnig en gezellig druk. 
Dit jongetje lijkt een kopie van het schip uit het water
te halen en hij was zo leuk met zijn bootje aan het spelen.
Genieten, terwijl ik er naar keek.
Geen idee wat hier de bedoeling van is, maar ik vind
het er leuk uit zien :-)
De gaper in de oude voormalige drogisterij aan 
de Lage der Aa.
Als ik het goed heb onthouden, komt het schip bij
Botje Ensing vandaan en zit er een Bronsmotor in.
Ik vind de Bronspijp prachtig onderhouden eruit zien.
Op een vissersboot hangt het vis te drogen.
Op veel bootjes wordt de boel opgevrolijkt met een bloemetje.
Zelfs in het sluisje lagen scheepjes.
helemaal tot aan het station. 

De drukte was voor mij natuurlijk ook te veel
prikkels nog, maar vanaf het sluisje werd het rustig
en kon ik lekker slenteren langs de schepen.

Toen ik aan kwam lopen bij de bioscoop, bleken
C en de oppas net bij onze fietsen te staan.
Daarna zijn C & ik naar de AH gefietst.
C kocht daar deze dino's en Freek, van zijn 
gespaarde centjes. 

Ik vond het gek, zo even een paar uurtjes zonder 
mijn kleine kwebbelkous, maar we hebben beide een
leuke zondag gehad. 

zondag 26 juni 2016

De Kop van Jut

De Kop van Jut is een benaming voor een kermisatractie en een woonwijk van Amsterdam.
Tevens is het een zegswijze 'De kop van Jut zijn' en wordt gebruikt om aan te duiden, dat je het moet ontgelden, de zondebok bent.

De échte kop van Jut werd na zijn dood op sterk water gezet en is jarenlang te zien geweest in het Anatomisch museum; 'Het kabinet van Camper' van de Rijks Universiteit Groningen.

Jut's kwalijke roem, leeft niet alleen voort in de 'Kop van Jut' maar ook in straatliederen. Het liedje 'Jantje slaat de kop van Jut' en het liedje:

Heb je al gehoord van die vreeslijke moord,
gepleegd in de stad 's Gravenhage?
Daar is een mevrouw met d'r dienstmeid vermoord.
O, hoe dorsten ze zó iets te wage!

(Straatliedje uit 1873; te zingen op de wijs van de Zilvervloot van Piet Hein).

Toen in 1875 Jut en Goedvolk gearresteerd waren ontstond onder het volk dit lied:

O Jut, O Jut, O Jut,
Nou zit je in de put.
Had je mevrouw van der Kouwen
D'r leven laten behouwen,
dan zat je nou niet in de put.

Of deze versie (of misschien wel het zelfde liedje)

Heb je wel gehoord van de schrikkelijke moord,
de schrikkelijke moord in 't Haagje?
Ze pakten mevrouw Van de Kouwen bij d'r mouwen
En de dienstbode bij d'r kraagje.
O Jut, o Jut, nou zit je in de put,
had je mevrouw Van de Kouwen
Het leven maar laten houwen!
O Jut, O jut, daar zit je nou voor in de put. 

In 1872 vermoordt Hendrik Jacobus Jut, samen met zijn vriendin Christina (Stien) Goedvolk, een rijke Haagse weduwe mevrouw Maximilliana Theodora van der Kouwen-ten Cate en haar dienstmeid  Helena (Leentje) Beeloo. Het misdrijf veroorzaakt nogal wat opschudding en als de daders in 1875 gearresteerd, beschouwt men Jut als de grootste boef van de eeuw. De kranten staan er vol van en een kermisexploitant ontwerpt een slagmachine 'De Kop van Jut', waarop het publiek zich kan afreageren.

Jut zelf krijgt levenslang en wordt overgebracht naar een gevangenis in Leeuwarden. Hier kwijnt hij weg en sterft hij in 1878, slechts 26 jaar oud. Zoals destijds gebruikelijk wordt het lichaam van de gevangene ter beschikking gesteld van de wetenschap. Jut komt terecht in het Academisch Ziekenhuis in Groningen waar artsen in opleiding (onder wie Aletta Jacobs) het lichaam ontleden.

Juts hoofd wordt op sterk water gezet en afgevoerd naar het Gronings Anatomisch Museum. Hier verdroogt de kop echter, de pot is niet goed afgesloten, waardoor de alcohol verdampt. Uiteindelijk wordt het preparaat weggegooid. Wat rest is een gipsen afgietsel van de kop van Jut, waarschijnlijk gemaakt op zijn sterfbed.

De kop van Jut, zoals ik in 2010 een foto er van maakte 
in het Universiteitsmuseum van Groningen. 
Boek van Johan Fabricius, 
voor het eerst uitgegeven in 1970

De dubbele moord speelde zich af in het huis van de oude weduwe aan de Haagse 'Bogt van Guinee" later op verzoek van de bewoners omgedoopt tot "Huygenspark". Het huis op nummer 25 van mevrouw van der Kouwen is in 1957 afgebroken. Zij werd begraven in een grafkelder (nr 349 op begraafplaats Eik en Duinen aan de Loosduinseweg), die door haar in 1869 was aangekocht. Rond 1900 is deze kelder echter geruimd. Er waren geen nabestaanden die binnen de bepaalde tijd het verdere gebruik der grafkelder hadden geclaimd. 

In eerste instantie ging Jut vrijuit. Samen met zijn kersverse vrouw, emigreerde hij naar Amerika, waar ze na enige tijd hopeloos te hebben rondgedoold, door heimwee van Christien terug naar Nederland kwamen. Jut liet het breed hangen en al snel werd hij verdacht. Jut nam alle schuld op zich, hoewel Christina bij de moord aanwezig was geweest en dus medeplichtig. 

Christina werd tot 12 jaar veroordeeld. Toen zij het tuchthuis verliet, zocht zij vergeefs naar een dienst, maar niemand durfde 'die vrouw' in huis te nemen. Zij werd 79 jaar oud. 

De roman die ik dit weekend heb gelezen, is een vrije bewerking van dit volksdrama. Enkele namen zijn door de auteur behouden, al zou het maar zijn om de schilderachtige klank ervan, zoals die van de koopvrouw Mie Slap, die, toen zij voor de rechtbank de eed moest afleggen, twee grijpgrage vingers omhoog stak en zei "Zo waarlijk helpe mij God Almachtig en de moordenaars aan de galg". Tot haar verdriet en dat van de meerderheid van het Nederlandse volk was de doodstraf kort tevoren afgeschaft. 

In de roman zet Johan Fabricius Christina neer als een naïeve, volgzame volksvrouw, zoals Jut haar ook aan de rechtbank voorschotelde, maar ze lijkt me een heel ander type als ik de volgende website gelezen heb en zo te lezen, hadden Jut en Christina geen zoon, maar een dochter, terwijl Fabricius het over een zoon in het boek heeft. *klik*
In het boek wordt niet genoemd, dat ze ook nog geëmigreerd zijn geweest naar Afrika, waar Stien ook heimwee kreeg. En ook het tweede kind wordt niet genoemd in het boek. 

Ik zelf vraag mij af, hoe is het met het kind of de kinderen van Jut & Stien is afgelopen? 

Omdat de naam Jut vanaf het moment na de affaire geschandvlekt was, is later bij Koninklijk besluit toestemming verleend een andere familienaam te voeren. Die nieuwe naam werd natuurlijk nooit gepubliceerd. Dit kan dus de reden zijn, dat er niets over de kinderen bekend is. 

ZomerWelVaart 2016

Vrijdag 25 juni liepen we aan het begin van de avond, op de
Hoge en Lage der Aa ivm ZomerWelVaart. 
Vorig jaar was de eerste editie en lagen er schepen, die onderweg
waren naar MusSailkanaal en nu is de aanleiding Delfsail,
die volgende week plaats vindt in Delfzijl.

Er lagen een hoop schepen en scheepjes. Deze keer loopt het
door tot aan de sluizen bij de Zuiderhaven en zelfs tot aan het 
station. We zijn maar tot de sluizen gelopen, door de regen. 
De Verhalen van Groningen, had hier en daar weer wat borden met
informatie bij de schepen gezet en ook nog iets met de 
geschiedenis van de stad. Helaas kon ik niet alles lezen,
omdat mijn zoon wilde doorlopen :-). 
De VIOD, een zeetjalk uit 1906
Gebouwd op scheepswerf Mulder te Vierverlaten.
Het vaargebied van de VIOD was door België & Nederland.
Op de Tromp, een schip waar ik al veel meer foto's van heb gemaakt,
zijn we binnen wezen kijken. Het schip waar Sinterklaas weleens mee aan komt
in Groningen bij de intocht. 
Op de 'Vrouwe Teuntje' zit een beren atelier. Deze worden
met de hand gemaakt en worden zowel geëxposeerd als verkocht.

De roerkop van de 'Vrouwe Teuntje'
Een grappig breisel om een boom heen. 
Al is het niet de eerste keer, dat ik zo'n foto heb genomen.
Wat me tevens ook op viel is dat veel scheepjes een zonnepaneel 
op het dag hebben liggen. Best wel slim :-) 
Ik vind het altijd leuk als een roerkop een decoratie heeft en
moet daar dan altijd een foto van maken. 
Deze is van het schip 'Eenhoorn' gebouwd in 1972 bij Blok Broekerhaven
Een bever op de roerkop van de Ravenstein.
's avonds was er een gratis rondleiding voor bezoekers
in het Noordelijk Scheepvaartmuseum. 
Alphons Filemon Kiek begon met de rondleiding
op een heel andere plek in het museum, dan weer normaal
een rondleiding begint. Het museum was donker en onze gids
gebruikte een zaklamp om dingen aan te kunnen wijzen,
maar ook om het spannend te maken.
Hij begon vanuit de stuurhut van de Erebus. 
Dus mocht het Noordelijk Scheepvaartmuseum ooit nog 
zo'n rondleiding doen, echt een aanrader!!! 
Alphons Filemon Kiek, klik op de foto voor zijn website.

Ik hoop, dat het straks nog droog weer wordt, want ik 
wil graag nog langs de rest van de schepen wandelen. 

zondag 19 juni 2016

Verjaardagsfeestje op de Kinderboerderij

Vandaag waren we uitgenodigd op een verjaardagsfeestje.
Wat een leuk idee om dat op het terrein van en Kinderboerderij te doen.
Het was Kinderboerderij de Beestenborg en wat een goed verzorgde
kinderboerderij. En wat konden we daar gezellig zitten. 
We werden meteen begroet, door een prachtige witte pauw.

Altijd leuk, zo'n speeltoestel in de vorm van een trein

Hij sloofde zich enorm uit met zijn prachtige staart. 
Deze kip had een prachtige glanzende veren. 
Deze ram kwam ons vriendelijk begroeten. 
 Leuk om er rond te lopen tijdens voerdertijd. 
De schapen liepen flink te dringen :-) 
 Er was ook een gewone pauw.
 Deze dame heet Dino en zij leek het leuk te vinden
om voor me te poseren.
Van op een afstandje hebben we staan kijken naar deze 
twee imkers bij de bijenkassen. 

Een zeer geslaagde middag, met onverwachts mooi weer. 
En leuke mensen leren kennen. 

dinsdag 14 juni 2016

100 worden, Drents Archieven en midgetgolven

Gister hadden we een personeelsuitje met het werk. Voor we ons zouden
verzamelen ben ik eerst even naar de A-kerk gegaan om daar 
de tentoonstelling '100 worden' te gaan bekijken. 
Bijzonder, dat de tentoonstelling gratis te bezichtigen is. 
Overal tablets met informatie (veel leeswerk) en een filmpjes met een
interviews. Heel interessant!!

Het grappige was de oudermaak-app het valt me reuze 
mee hoe ik er op mijn 85e uit zou kunnen zien hahaha. 
De app maakt alleen mijn haar niet grijs ;-) 

De tentoonstelling is t/m 19 juni 2016

We begonnen met een rondleiding in het Drents Archief. 

In de Laarwoudzaal hangt een prachtig plafond. 
Het origineel hangt nog op de Havezate Laarwoud in het Drentse Zuidlaren. 
En de huidige bewoners (familie Wagenborg) hebben dus een prachtig 
plafond. Het origineel is uit de 17e eeuw en het kopie, die in de 
Laarwoudzaal van het Drents Archief hangt, is in 1900 gemaakt.
Het kopie schijnt mooier te zijn, dan het origineel. 
De schilder van het kopie is Willem Adrianus Fabri (1853-1925)
Dit is een allegorie op het gewest Drenthe, gebaseerd op
 psalm 85:10-13 (zie in het groene stuk op de foto) 
Maria met kind komt ook terug in het stadswapen van Assen.
Psalm 85:10-13

10 De goedertierenheid en waarheid zullen elkander ontmoeten;
 de gerechtigheid en vrede zullen [elkander] kussen.

11 De waarheid zal uit de aarde spruiten, 
en gerechtigheid zal van den hemel nederzien.

12 Ook zal de HEERE het goede geven; 
en ons land zal zijn vrucht geven.

13 De gerechtigheid zal voor Zijn aangezicht henengaan, 
en Hij zal ze zetten op den weg Zijner voetstappen.
De verbeelding van de rijkdom van Drenthe. 
De godin van de voorspoed sprenkelt haar moedermelk 
uit over Drenthe. 
In de geschiedenis van Drenthe is er natuurlijk de turfwinning.
Dus noemen de Drentenaren deze zalige koek turf. 
De echte Bartje staat bij de Drentse Archieven,
de bruine bonen hater staat op een prachtig plekkie. 
En al staat de Archieven op de plek waar het voormalig klooster
stond, het gebouw is niet het voormalig klooster.
Toch heeft de architect het zo gebouwd, dat je je in een
klooster waant. En hier zien we ook hoe mooi oud en nieuw
gecombineerd kunnen worden. 
Ook de ramen zijn werkelijk prachtig, Ik hou hier
enorm van :-) 
In de archieven zagen we officiële stukken waar nog zo'n 
echte stadszegel aan hangt. Moooiiiii
Deze prachtige kast had ik graag mee naar huis willen nemen.
Achter het deurtje zaten allemaal leuke lades.
Echt zo'n archiefkast.
 
Daarna gingen we met z'n allen Midgetgolven bij Witterzomer.
Hartstikke leuk en gezellig, maar ik ben er ultra slecht in hahaha. 

's Avonds met z'n allen gezellig gegeten en wat was
ik moe na afloop. Duidelijk nog niet helemaal de oude ;-). 

Popeye & Frank "Rocky" Fiegel

Popeye, Museum aan de A Wist jij dat 𝗣𝗼𝗽𝗲𝘆𝗲 gebasseerd is op een echt persoon?  Klik op Foto voor Youtube video van 2½ minuut Frank &q...